ฝึกอย่างไรให้จิตรวม

ดังตฤณ : คำถามนี้ก็เป็นคำถามยอดฮิตสำหรับในหมู่นักปฏิบัติเช่นกันนะครับ เพราะว่า คนจะคาดหวังว่า ทำสมาธิแล้ว น่าจะได้สมาธิดีๆ น่าจะได้ฌานนะ นี่คือโอเคมีแนวทางฝึกต่อให้ถูกต้อง แต่ถ้าหากว่าประพฤติปฏิบัติตัวยังไม่ได้ ยังไม่ใช่ ยังไงก็ไม่รวมนะ

บางคนได้แนวทางที่จะฝึกอานาปานสติอย่างถูกต้องไปแล้ว รู้แล้วว่าลมไม่เที่ยง เดี๋ยวก็เข้า เดี๋ยวก็ออก เดี๋ยวก็ยาว เดี๋ยวก็สั้น แต่จิตนี่ มีความวิ่งพล่านอยู่ มีความอยากไขว่คว้า หารูป รส กลิ่น เสียง ที่น่าต้องใจ น่าสัมผัส มาเข้าตัว ก็มีความกระวนกระวาย มีความอยาก มีความงุ่นง่าน มีความรู้สึกว่า จิตพุ่งไปทางนู้นที พุ่งไปทางนี้ที ไม่สามารถที่จะจดจ่ออยู่กับลมหายใจได้อย่างมีความสุข แค่นั้น ก็เรียกว่าเป็นการปฏิบัติที่ยังไงก็ไม่รวม

ถ้าคาดหวังว่าแค่เราปฏิบัติถูก ได้ครูบาอาจารย์ถูก แล้วจิตจะรวม ก็เป็นความคาดหวังที่เพี้ยนจากความเป็นจริง ที่ไม่ถูกต้อง ที่จูน (tune) ไม่ติดกับความเป็นจริงแล้ว

ทีนี้ถ้าเราเข้าใจจริงๆว่า จิตรวม เกิดจากการที่เราปฏิบัติถูกวิธีด้วย มีกรรมฐานที่ถูกต้องด้วย แล้วก็มีการปฏิบัติตน คือมีการใช้ชีวิตประจำวันที่สอดคล้อง ที่มีความวิเวก ที่มีความไม่เอาอะไร ที่มีความทิ้งไป เป็นที่ตั้ง เป็นหลัก ตรงนี้จะค่อยเกิดความเห็นจากประสบการณ์ภายในว่า เออ มันเป็นไปได้

เพราะอะไร เพราะว่ายิ่งปฏิบัติไป จิตยิ่งไม่เอา จิตที่ไม่เอา จิตที่ไม่คาดหวัง จิตที่ไม่มีอะไรอยู่ในใจ มีแต่ความพอใจที่จะเห็นลมผ่านเข้าผ่านออก ผ่านเข้าผ่านออก แล้วก็มีความอิ่ม มีความเต็มที่จะอยู่กับความว่าง ณ ขณะ ของการเห็นลมหายใจ มีปรากฎการณ์แบบใหม่ขึ้นมาทางจิต จิตใหญ่ขึ้นเรื่อยๆ มีความว่างที่ใหญ่ขึ้นเรื่อยๆ ความว่างนี้ รู้สึกว่ามีสภาพตั้งอยู่ ไม่ใช่ตั้งอยู่ด้วยการบังคับ ด้วยการคิด แต่ตั้งอยู่ด้วยลักษณะของมันเองที่มีความว่าง มีความเบา มีความอิ่ม มีความเต็มอยู่อย่างนั้น แล้วกระแสของจิตที่มีความอิ่ม มีความเต็ม มันค่อยๆ อยู่ตัว ค่อยๆ ทรงตัว เหมือนคนสามารถเลี้ยงตัวด้วยขาเดียว นิ่งๆ โดยไม่มีอาการเป๋เลย มีความตั้งมั่น มีความอยู่กับสิ่งเดียว แบบเรียบง่าย แบบไม่คิดอะไรเลย ไม่ได้มีความสำคัญมั่นหมายอะไรเลย ก็จะเห็นจากตัวกระแสของจิตนะ ว่ามันค่อยๆ ผนึก ค่อยๆ มีความสามารถที่จะทรงอยู่ด้วยการรวม

รวมนี่ ไม่ใช่อัดเข้ามานะ ตรงกันข้าม มันมีความว่างจากภายในที่แผ่ออกไป แล้วเวลาที่จิตรวม มันรวมในลักษณะที่จิตของเราไม่ได้มามีความคาดหมาย หรือมีความนึกคิดว่า จงตั้งอยู่ในสภาพอย่างนั้นอย่างนี้ มันเป็นแม่เหล็ก เป็นธรรมชาติของแม่เหล็กที่รวมกระแสเข้ามา แล้วแผ่ออกไป แผ่ออกไปไม่มีสิ้นสุด รวมแบบที่ไม่ได้มีความอยาก มีแต่ความพร้อม ตามธรรมชาติของจิต เขาจัดการของเขาเอง

ฉะนั้นสรุปก็คือว่า จะฝึกอย่างไรให้จิตรวม (คำตอบคือ) ฝึกอย่างที่ถูกทาง ถูกต้อง ตามที่พระพุทธเจ้าแนะนำนะ แล้วก็มีการประพฤติปฏิบัติตัวในชีวิตประจำวันที่สอดคล้องด้วย มีความวิเวก ไม่ใช่ ยังหวังนู่น หวังนี่ จะเอาแบบโลกๆ ด้วย แล้วก็ เอาดีทางธรรมด้วย ซึ่งคนปฏิบัติธรรมนี่ส่วนใหญ่โดยเฉพาะฆราวาส เบื้องต้นขึ้นมาจะเหมือนกันหมด โลกจะไม่ทิ้ง แล้วก็ธรรมนี่ก็จะเอาด้วย จับปลาสองมือแบบเต็มกำเลยนะ เต็มกำทั้งสองมือนี้เลย แล้วก็จะเอาทั้งสองมือนี้ให้ได้ ไม่ใช่วิสัยนะครับ

https://www.youtube.com/watch?v=gRe51fFRDR8

ปฏิบัติธรรมที่บ้าน ตอน ปฏิบัติธรรมหวังสวรรค์ผิดไหม?

1 ธันวาคม 2561