ตอนที่ ๙ วิถีแห่งเต๋า (ก่อนเกิดเป็นดังตฤณ)

ในวันที่งงๆกับชีวิต เหมือนลอยเคว้งคว้างอยู่ที่ไหนก็ไม่รู้ ผมจำวันนั้นได้ดี ขณะนึกสนุกหยิบหนังสือ ‘วิถีแห่งเต๋า’ ออกมาจากหิ้งในห้องสมุดของโรงเรียนเซนต์จอห์น เป็นความรู้สึกสะเทือนคล้ายเกิดแผ่นดินไหวขึ้นน้อยๆอยู่ข้างใน และผุดความคิดในหัวบอกตนเองว่าการเอื้อมหยิบหนังสือแค่เล่มเดียว อาจเป็นก้าวแรกของชีวิตอีกแบบหนึ่งก็ได้ความรู้สึกต่อความคิดที่คล้ายสังหรณ์นั้น คือเชื่อครึ่งไม่เชื่อครึ่ง สังหรณ์ของคนเราแม่นได้ก็มั่วได้ ทว่าความคิดนั้นก็ทำให้ผมตื่นเต้นกว่าการอ่านหนังสือเล่มใหม่อย่างเคยๆ เมื่อมานั่งลงที่โต๊ะและพลิกอ่านแค่บทแรก ตัวหนังสือก็สร้างความตะลึงงันให้กับผมชนิดที่เกิดมาไม่เคยพบจากไหนมาก่อน นั่นคือเต๋าที่อธิบายได้มิใช่เต๋าอันอมตะที่ตั้งชื่อให้กันได้ก็มิใช่ชื่ออันสูงส่ง เต๋านั้นมิอาจอธิบายและมิอาจตั้งชื่อเมื่อไร้ชื่อทำฉันใดจักให้ผู้อื่นรู้ข้าพเจ้าขอเรียกสิ่งนั้นว่า ‘เต๋า’ ไปพลางๆ ในการเริ่มต้นหนังสือหรือคัมภีร์ใดๆ หากคุณสร้างความงุนงงให้คนอ่านในแบบที่จะทำให้พวกเขาอยากติดตามคุณไปจนกว่าหายงงได้ ก็นับว่าคุณประสบความสำเร็จเกินครึ่งในการเขียนหนังสือหรือคัมภีร์เล่มนั้นแล้ว 

ท่านเหลาจื้อผู้รจนาคัมภี์ร ‘เต๋าเต็กเก็ง ’ อาจไม่มีเจตนาเรียกร้องความสนใจจากใคร ท่านก็แค่เริ่มเขียนตามความปรารถนาของท่าน คือถ่ายทอดสิ่งที่ท่านประสบมาให้คนอ่าน ‘รับ’ ส่วนคนอ่านจะ ‘รู้’ ตามหรือไม่ ก็พ้นไปจากความสนใจของท่านแล้ว การถ่ายทอดประสบการณ์ตรงให้คนอื่นรู้ตามไม่ใช่เรื่องง่าย มันเป็นศิลปะเฉพาะตัว ขอให้นึกถึงอากาศว่างที่ปรากฏอยู่ต่อหน้าต่อตาตรงหน้าคุณ แล้วลองเขียนอธิบายเกี่ยวกับอากาศว่างนั้นจากประสบการณ์ส่วนตัว แม้จะเห็นอากาศว่างอยู่กับตาเดี๋ยวนี้ ก็ไม่ง่ายนะครับที่จะพูดถึงมัน คุณต้องใช้ภาษาเป็น แล้วก็ต้องมีความรู้เชิงวิทยาศาสตร์พอควร จึงอาจกล่าวถึงอากาศว่าเป็น “ช่องว่าง หรือที่ที่ว่างเปล่า อันเป็นต่างหากจากบรรดาสสารที่จับต้องได้ทั้งหลาย” หรือหากจะอธิบายเป็นรูปธรรมชัดเจนและเจาะจงขึ้น ก็อาจกล่าวว่าอากาศเป็น “แก๊สผสมที่ประกอบด้วยไนโตรเจนและออกซิเจนเป็นส่วนใหญ่ สิ่งมีชีวิตทั้งหลายเกี่ยวข้องกับอากาศในเรื่องของการหายใจเป็นสำคัญ”

แม้จะกล่าวอย่างเป็นวิทยาศาสตร์แล้วก็ตาม คุณยังได้ชื่อว่าพูดถึงอากาศไม่ครบถ้วนอยู่ดีมีแง่มมุ ต่างๆอีกมากมายที่จะให้พดูถึง อากาศได้ไม่รู้จบ เช่น ด้วยทฤษฎีของไอน์สไตน์ เราต้องทำความเข้าใจว่าอวกาศหรืออากาศนอกโลกนั้น เป็นสิ่งเดียวกันกับกาลเวลา! เพื่อให้เข้าใจตรงนี้กระจ่างขึ้น ก็ต้องหาเรื่องน่าทึ่งมาแสดงกันหน่อย ทราบไหมครับว่าทฤษฎีสัมพัทธภาพของไอน์สไตน์พยากรณ์ไว้อย่างไร? คุณจะเชื่อไหมล่ะว่าวัตถุขนาดใหญ่เช่นดาวเคราะห์นั้น ทุกขณะที่หมุนรอบตัวอยู่ จะลากพาเอาอากาศและเวลาตามตัวไปด้วย ไม่ต่างอะไรกับลูกบาสที่กลิ้งไปก็พอกโคลนเหนียวติดผิวมากขึ้นเรื่อยๆ

การพยากรณ์ของไอน์สไตน์เพิ่งได้รับการพิสูจน์เมื่อเดือนมีนาคมปี ๑๙๙๘ นี่เองกล่าวคือเมื่อองค์กรนาซ่าวัดระยะวงโคจรของดาวเทียมสองดวงเป็นหลักฐานอย่างละเอียดทุกปี ก็พบว่าดาวเทียมของตนห่างขึ้นจากเดิมไปเรื่อยๆ ๖ ฟุตต่อปี (ทั้งที่ตามหลักการมันควรจะอยู่ตำแหน่งเดิมตลอดไป) และมันจะเป็นเช่นนั้นไปไม่ได้เลยหากอากาศและเวลาเป็นสิ่งแยกต่างหากจากกันสรุปแล้วอากาศเป็นสิ่งลึกลับกว่าที่คุณคิดใช่ไหมครับ? พวกเราพากันนึกว่าเห็นและพูดถึงมันได้ แต่แท้จริงแล้วอาจไม่รู้จักมันเลยแม้แต่นิดเดียว! คัมภีร์เต๋าเต็กเก็งไปไกลกว่าการกล่าวถึงอากาศธาตุ เหลาจื๊อพยายามฉายภาพของความว่างอันเป็นต้นกำเนิดของสรรพสิ่ง ความว่างที่มิใช่เพียง ‘ช่องว่าง’ อย่างที่เราเห็นด้วยตาเปล่าอยู่อย่างนี้ ดังท่านระบุไว้อย่างชัดเจนว่าเต๋าเป็นอะไรที่ “จ้องมองแต่มิอาจเห็น นี่เรียกว่าไร้รูป” วิธีฉายภาพของเหลาจื๊อ คือการร้อยเรียงคำ สร้างวลีชวนฉงนเพื่อ ‘ตบหน้า’

ผู้อ่านที่กำลังหลับใหลยึดมายาฝันตรงหน้า ให้ตื่นขึ้นรู้จักความจริง และท่านก็ไม่เกรงจะถูกหัวเราะเยาะ ดังที่ดักคอไว้ว่า “เมื่อคนในระดับสูงได้รับฟังเต๋า ก็ปฎิบัติตามอย่างมีมานะ เมื่อคนในระดับปานกลางได้รับฟังเต๋า บางครั้งก็เข้าใจบางครั้งก็ไม่เข้าใจ เมื่อคนในระดับต่ำสุดได้รับฟังเต๋า ก็หัวเราะเยาะด้วยเสียงอันดัง!” สำหรับผม เมื่อสำรวจตัวเองในขณะนั้น ก็ไม่รู้จะจำแนกให้ตนเป็นคนระดับใดดีทราบแต่สนใจใคร่รู้ และไม่ได้นึกอยากหัวเราะเยาะแต่อย่างใดและท่านเหลาจื๊อก็ไม่ได้จำแนกไว้อย่างหนึ่ง คือพวกที่ไม่รู้จะปฏิบัติตามวิธีแห่งเต๋าอย่างไร แต่อ่านเต๋าอย่างนึกว่าเข้าถึงแล้ว จะกลายเป็นพวกหลงตัว สำคัญตนผิดคิดว่ารู้มากกว่าคนอื่น เหนือกว่าคนอื่น ดังเช่นผมที่อ่านเต๋าแล้กลายเป็นพวกหลงตัวเข้าให้เต็มเปา

บทประพันธ์โดย : ดังตฤณ (นิตยสารธรรมะใกล้ตัว ปี ๒๕๕๒)

รวมลิงก์บทความก่อนเกิดเป็นดังตฤณ

แชแนล "ก่อนเกิดเป็นดังตฤณ"

บน Podcast ► http://apple.co/1WsUqUt
บน YouTube ► http://bit.ly/1YSrFzz

• ตอนที่ ๑ เรื่องส่วนตัวของดังตฤณ
ฟัง https://youtu.be/RpQxFOlF4hU
อ่าน http://dungtrinanswer.blogspot.com/2016/04/blog-post_45.html

• ตอนที่ ๒ ใส่บาตรครั้งแรก
ฟัง https://youtu.be/WOolpKCyecs
อ่าน http://dungtrinanswer.blogspot.com/2016/04/blog-post_26.html

• ตอนที่ ๓ ไม่มีใครคิดอย่างนี้บ้างหรือ
ฟัง https://youtu.be/PMlxjkuC4Oc
อ่าน http://dungtrinanswer.blogspot.com/2016/04/blog-post_8.html

• ตอนที่ ๔ รู้สึกผิดที่เกิดมา
ฟัง https://youtu.be/2fZfnhT1Vx8
อ่าน http://dungtrinanswer.blogspot.com/2016/04/blog-post_79.html

• ตอนที่ ๕ ระหว่างเรื่องจริงกับนิยาย
ฟัง https://youtu.be/J2pqdmEEvKI
อ่าน http://dungtrinanswer.blogspot.com/2016/04/blog-post_77.html

• ตอนที่ ๖ ระลึกชาติ
ฟัง https://youtu.be/QFQSu4kcrfA
อ่าน http://dungtrinanswer.blogspot.com/2016/04/blog-post_27.html

• ตอนที่ ๗ ระลึกชาติ (ต่อ)
ฟัง https://youtu.be/csm0Fh5gPyw
อ่าน http://dungtrinanswer.blogspot.com/2016/04/blog-post_68.html

• ตอนที่ ๘ อนาคตอันมืดมน
ฟัง https://youtu.be/DoGJZqRxk9A
อ่าน http://dungtrinanswer.blogspot.com/2016/04/blog-post_93.html

• ตอนที่ ๙ วิถีแห่งเต๋า
ฟัง https://youtu.be/PJ39XAUM3xw
อ่าน http://dungtrinanswer.blogspot.com/2016/04/blog-post_46.html

• ตอนที่ ๑๐ วิถีแห่งคนโง่
ฟัง https://youtu.be/YkKOtBKvgvI
อ่าน http://dungtrinanswer.blogspot.com/2016/04/blog-post_14.html

• ตอนที่ ๑๑ พบทาง
ฟัง https://youtu.be/9LCu0Tq6Trk
อ่าน http://dungtrinanswer.blogspot.com/2016/04/blog-post_63.html

• ตอนที่ ๑๒ เข้าเฝ้าพระพุทธเจ้า
ฟัง https://youtu.be/GzXSQLO0KtE
อ่าน http://dungtrinanswer.blogspot.com/2016/04/blog-post_73.html