๔.๕๓ อยากเป็นคนมุ่งมั่น ต้องฝึกอย่างไร?

 ถาม :  มีเหตุปัจจัยอะไรทั้งภายในใจเราเองและสิ่งภายนอกที่ทำให้เราเป็นคนไม่ค่อยจริงจังกับเรื่องต่างๆ ทั้งชีวิตและการทำงาน เหมือนจะกลายเป็นคนหยิบโหย่ง ท่าดีทีเหลวตลอด ทำให้รู้สึกแย่กับตัวเอง จะมีวิธีตั้งจิตอย่างไรให้มีความจริงจังมุ่งมั่นมากขึ้นกว่านี้คะ?

รับฟังทางยูทูป : http://youtu.be/8lyKqks8rbw

ดังตฤณ: 

• ถ้าหากว่ารู้ตัวว่าเป็นคนที่หยิบโหย่ง

ไม่ค่อยจะเอาจริงเอาจัง

หรือถูกว่าถูกตำหนิว่าท่าดีทีเหลว

ก็ขอให้มองเป็น ‘จิต’ ก็แล้วกัน

• จิตของเรานี่ไม่พุ่งตรงไปสู่เป้าหมาย

จิตของเรานี่อ้อยอิ่งอยู่ หันซ้ายหันขวา

เหลียวหน้าเหลียวหลังอยู่ที่จุดเริ่มต้น

หรือไม่ก็ก้าวออกมาจากจุดเริ่มต้นแป๊บๆ

เสร็จแล้วก็มีอาการแช่อิ่มอยู่

หรือไม่ก็หนักกว่านั้น ถอยกลับไปที่ก้าวแรก

แล้วก็หาทิศทางใหม่ที่จะก้าวเดินต่อ

• อย่างนั้นเป็นจิตที่พูดง่ายๆ ว่ามีความซัดส่าย

ไม่มีความแน่นอน ไม่มีความพุ่งตรงไปแบบสมาธิ

เปรียบเทียบง่ายๆ ก็คือ

จิตของเรานี่เป็นจิตที่ฟุ้งซ่าน แล้วก็คิดย้อนไปย้อนมา

แตกต่างจากคนที่ทำอะไรจริงจัง

แตกต่างจากคนที่ทำอะไรสำเร็จ

มุ่งตรงไปหาเส้นชัยตั้งแต่ก้าวแรกจนถึงก้าวสุดท้ายโดยไม่ย่อท้อ

.. .. .. .. .. .. .. .. .. ..

• ถ้าเราตีโจทย์เป็นจิตนี่ มันจะดูง่ายขึ้นว่าจะให้ทำยังไง

--> ก็เปลี่ยนจากลักษณะของ ‘จิตฟุ้งซ่าน’

ให้กลายเป็น ‘จิตที่มีความเป็นสมาธิ’ นั่นเอง!

--> เปลี่ยนจาก ‘จิตที่ไม่มีกำลัง’

ที่จะก้าวเดินไปทีละก้าวๆ ตามลำดับ

เป็น ‘จิตที่มีกำลัง’ ที่จะก้าวไปอย่างคงเส้นคงวา

แล้วก็มีจังหวะจะโคนที่ไม่วอกแวก ไม่หวั่นไหว

• ถ้าหากว่าเรามีวิธีอะไร

ทั้งในเรื่องของการใช้ชีวิตประจำวัน

แล้วก็ในเรื่องของการเจริญสติ

เปลี่ยนลักษณะของจิตที่ซัดส่ายแกว่งไปแกว่งมา

ให้กลายเป็นจิตที่พุ่งตรงไปข้างหน้าได้

อันนั้นแหละ ก็จะเปลี่ยนลักษณะนิสัย และ

ชีวิตทั้งชีวิตของเราออกมาจากข้างในได้เลยทันทีนะครับ !

.. .. .. .. .. .. .. .. .. ..

• วิธีง่ายๆ อุบายง่ายๆ

อาจจะไม่ได้สามารถจะแอพพลาย (apply) ได้กับทุกคน

แต่โดยทั่วไปนะ ขอให้อาศัยหลักการที่ว่า

...ถ้าอยากจะเปลี่ยนแปลงตัวเอง

ให้อาศัยกำลังของ ‘บุญกุศล’ และ

‘แสงสว่าง’ เป็นหลักเป็นเครื่องตั้ง แล้วจะง่าย!

• คือผมไม่ได้บอก

ว่าทุกคนจะต้องมาเริ่มต้นแบบนี้กันทั้งโลก

เพราะว่าศรัทธาของคนแตกต่างกัน ถ้าหากว่าเรา..

ศรัทธาในพุทธศาสนา

ศรัทธาพระพุทธเจ้า

ศรัทธาในเรื่องของผลแห่งกรรม

ศรัทธาในเรื่องของบุญของกุศล

เราต้องฟังคำแนะนำจากทางพุทธ

ว่าเบื้องต้น ที่ใจของเราจะมีกำลังได้

:  ต้องอาศัยบุญ

:  ต้องอาศัยความสว่าง

:  ต้องอาศัยความเป็นกุศล

ไม่ใช่อาศัยบาป หรือ

อาศัยแต่ความตั้งหน้าตั้งตา ‘ทำความเพียร’ อย่างเดียวนะครับ !

• เพราะว่าตั้งหน้าตั้งตาทำความเพียรอย่างเดียว

บางทีมันแห้งแล้ง

จิตใจที่แห้งแล้ง มันไม่มีความชุ่มชื่นมากพอที่จะนิ่ง

พอไม่มีความชุ่มชื่นมากพอที่จะนิ่ง

มันก็กวัดแกว่ง มันก็กระสับกระส่ายไม่เป็นสมาธิ

• ถ้าตีโจทย์เป็นจิตมันจะมองได้ง่ายๆอย่างนี้

ถ้าหากว่าเรามองเห็นประโยชน์ของบุญของกุศล

ว่าเป็นตัวหล่อเลี้ยงเป็นความชุ่มชื่นให้กับจิต

เป็นตัวทำให้เกิดความระงับความกระสับกระส่าย

ใจไม่วอกแวกไปไหนได้

แล้วก็จะเห็นนะครับว่าร่างกายก็จะตอบสนอง
เป็น ‘ความมีกำลัง’ ที่จะเป็นเครื่องตั้งของ ‘สมาธิจิต’ 
:  ได้ต่อๆไป
:  ได้นาน ต่อเนื่อง 
:  ไม่ล้มลุกคลุกคลานเสียก่อน

.. .. .. .. .. .. .. .. .. ..

• เมื่อทำความเข้าใจโดยภาพรวมแบบนี้

แล้วถามว่าบุญอันเป็นเครื่องตั้งน่ะ จะให้ทำอะไรล่ะ ?

• ทำอะไรก็ได้ที่เป็นสิ่งที่เราพอใจที่จะทำ

อย่างเช่น จะใส่บาตรพระ

ง่ายๆ เลย หรือว่าจะสวดมนต์

หรือว่าจะออกไปเลี้ยงเด็กกำพร้า

เลี้ยงคนชราที่ลูกหลานทอดทิ้ง

หรือว่าจะไปปล่อยนก ปล่อยปลา

ไปวัด ไปไหว้ครูบาอาจารย์อะไรที่ไหนก็แล้วแต่นะครับ

• อะไรก็แล้วแต่ที่เรารู้อยู่แก่ใจว่าทำแล้วเกิดความชุ่มชื่น

ทำแล้วเกิดความปีติ ทำแล้วเกิดความสบายใจ

อันนั้นแหละ ‘เครื่องตั้งของสมาธิ’ !

• สำคัญก็คือว่า

ความชุ่มชื่นที่เราจะเอามาหล่อเลี้ยงจิตใจนั้น

:  ต้องมีความต่อเนื่อง

:  ต้องไหลมาเทมาเหมือนกับสายน้ำที่มันไม่หยุด !

• ถ้าหากว่าเราทำแค่ครั้งสองครั้ง

อย่างนั้น..ยังไม่ได้ชื่อว่าเป็นการทำบุญ

เพื่อที่จะอุดหนุนให้จิตนี่เกิดความตั้งมั่นเป็นสมาธิขึ้นมา

• เราต้องเลือกบุญอะไรบางอย่างที่มันมีความแน่นอน

มันเกิดขึ้นซ้ำๆ ซ้ำๆ ทุกวันได้ยิ่งดี

และก็เห็นจะไม่มีอะไรเกินไปกว่าการสวดมนต์

เพราะว่าบางคนอ้างว่ายังทำสมาธิไม่เก่ง

แต่ว่าเรื่องสวดมนต์นี่เป็นของง่าย เป็นของที่ทำได้กันทั้งนั้น

.. .. .. .. .. .. .. .. .. ..

• ปัญหาก็คือหลายคนสวดแล้ว

รู้สึกว่าจิตใจไม่ได้ชุ่มชื่น ไม่ได้อินไปกับบทสวด

นั่นก็เป็นเพราะว่า

:  สวดน้อยเกินไป หรือ

:  ไม่ก็สวดแบบตั้งใจมากเกินไป หรือ

:  ไม่ก็สวดแบบปล่อยใจฟุ้งซ่านซัดส่าย

• ทำอย่างไรถึงจะเป็นสมาธิขึ้นมาได้นะ ?

วิธีอุบายง่ายๆ ก็คือ

ตั้งใจไว้เลยว่าจะสวดสักประมาณ ๗ จบ

• เจ็ดจบนี่นะ

แต่ละจบนี่ ให้สังเกตดูเข้ามาที่อาการทางกายทางใจ

รอบแรก :

มีอาการกระสับกระส่ายแค่ไหน?

มีความฟุ้งซ่านแค่ไหน?

..มันต้องฟุ้งซ่านแน่ๆ มันต้องกระสับกระส่ายแน่ๆ

มันต้องมีความรู้สึกฝืนหรือไม่อยากทำให้สำเร็จ

ไม่อยากต่อให้ครบเจ็ดจบแน่ๆ

แต่พอขึ้นรอบสอง :

เราสังเกตความแตกต่างไป

ร่างกายกับจิตใจนี่มีความสงบลงไหม ?

มีความระงับอาการกวัดแกว่งลงบ้างไหม?

ถ้าหากว่ายังไม่ระงับ ก็ไม่ต้องไปบังคับให้มันระงับ

แต่ยอมรับตามจริงไปว่ารอบสองก็ยังไม่ระงับอยู่ดี

แต่พอขึ้นรอบสามหรือรอบสี่ :

มันต้องมีแน่ๆ ความแตกต่างไป

อาการทางใจไม่ว่าจะเป็นความชุ่มชื่น

ไม่ว่าจะเป็นความสว่าง ไม่ว่าจะเป็นความโล่ง

ไม่ว่าจะเป็นความสงบระงับของอาการฟุ้งซ่าน

ใดๆก็แล้วแต่ที่มันเปลี่ยนแปลงไป

นั่นแหละ ตรงนั้นให้จำไว้ว่า

เออ รอบนี้นะมันแตกต่างจากรอบก่อนๆ แล้ว

ถ้าหากเราสามารถที่จะเห็นได้ทั้งเจ็ดจบ

ว่าแต่ละจบจิตมันไม่เหมือนเดิมเลยสักจบเดียว

นี่เรียกว่าเป็นการ ‘เห็นความไม่เที่ยง’ ของ ‘อาการทางใจ’ผ่านการสวดมนต์แล้ว

• แล้วเกิดอะไรขึ้น ?

มันจะได้ทั้ง ‘มีความปีติ’ นะ

เออ เราเห็นอะไรบางอย่างที่แตกต่างไป

ทั้ง ‘ความฟุ้งซ่านที่มันลดระดับลง’ นะครับ

• มันทำให้เกิดกำลังใจตั้งแต่ตอนนั้นแล้วว่า

จิตของเรามีความสามารถที่จะลดความฟุ้งซ่านลงได้

มีความสามารถที่จะมุ่งมั่นแน่วแน่เอาให้ครบ ๗ จบอย่างมีความสุขได้

.. .. .. .. .. .. .. .. .. ..

• แล้วถ้าหากว่ากำลังบุญของเรามีความแน่นหนามากพอ

ยกตัวอย่างเช่น ถ้าหากว่าทำสำเร็จ

สวดมนต์ได้ ๗ จบทุกวัน ไปสัก ๑ เดือนหรือ ๒เดือน

เราจะมีความรู้สึกมั่นใจในตัวเองขึ้นมา

ว่าเราทำได้ เราทำสำเร็จ

และเราไม่ใช่คนที่เบี้ยวกับตัวเองอีกต่อไป !

เราสามารถทำบุญอะไรบางอย่าง

ที่มันเป็นหลัก ที่มันเป็นเครื่องตั้ง

ที่จะเป็นคนมีความคงเส้นคงวากับตัวเอง

รักษาสัตย์กับตัวเองได้ รักษาสัจจะกับตัวเองได้

• เมื่อมีความมั่นใจในบุญที่ทำแล้ว

ต่อไปพอจะทำอะไร ตั้งใจอะไร

จิตมันจะเริ่มพุ่งตรงไปข้างหน้า

มันจะไม่มีอาการกระจัดกระจายซัดส่ายเหมือนอย่างที่ผ่านมา

.. .. .. .. .. .. .. .. .. ..

• เราจะสังเกตเห็นได้อย่างชัดเจนเลย

อาการของจิตที่มีความซัดส่ายนี่นะ

มันจะวนๆ วนๆ อยู่รอบๆ ตัวเองนี่แหละไม่ไปไหน

แล้วคิด มันก็คิดแบบกลับไปกลับมา ย้อนไปย้อนมา

อุตส่าห์ก้าวไปหนึ่งสองสาม

แล้วย้อนกลับมาก้าวที่สองใหม่

ย้อนกลับมาก้าวที่หนึ่งใหม่

• แต่ถ้าหากว่ามีความชุ่มชื่น มีความโปร่งโล่ง

 มีความรู้สึกชัดเจนว่าเราจะทำอะไรจริงๆ

จิตใจนี่มันจะเหมือนกับเปิด เหมือนกับฟ้าเปิด

เหมือนกับทุ่งโล่งที่ไม่มีพายุซัด

เราสามารถที่จะเดินอย่างสบายๆ ไปทีละก้าวได้

แล้วเราก็ไม่รีบร้อน ไม่ได้เร่งว่าเมื่อไหร่จะถึงสักที

ในขณะเดียวกันเราก็ไม่อุทธรณ์ เราก็ไม่สงสารตัวเองว่า

เออ ทำไมเราจะต้องมาลำบากลำบนแบบนี้

เพราะว่ามีความชุ่มชื่นอยู่ มีความปีติหล่อเลี้ยงใจอยู่

ว่าเรากำลังทำสิ่งก่อให้เกิดความมั่นคงทางจิตใจ

• ไม่ว่าจะทางโลก ทางธรรมนะ

เราจะเห็นคุณประโยชน์ของงานเสมอนะครับ

ถ้าหากว่างานนั้นทำให้จิตใจของเรามีปีติ มีความอิ่มใจ

มีความอยากจะอยู่กับก้าวปัจจุบันได้นะครับ