ดังตฤณ : ถ้าเราศึกษาจากมหาสติปัฏฐานสูตร
พระพุทธเจ้าตรัสไว้ชัดเจนนะครับว่า
สัมปชัญญะ
หมายถึง เริ่มต้นรู้ว่ากำลังขยับกระดิกจากอิริยาบถใหญ่เป็นอิริยาบถย่อยท่าไหน
ยกตัวอย่างเช่น เรากำลังนั่งอยู่ แล้วก็หยิบแก้วน้ำมา
ถ้าเรายังรู้สึกถึงอิริยาบถนั่งอันเป็นหลักได้ แล้วก็รู้สึกถึงอาการยืดไปของระยางคือแขนนี้
แล้วก็ดึงเข้ามาดื่มน้ำได้ อันนี้เรียกว่าสัมปชัญญะแล้วโดยพุทธนิยามนะครับ
คือแล้วไม่ใช่จำเพาะเจาะจงมีแค่เรื่องการยืดแขนไปคว้าแก้วน้ำมาดื่มเฉยๆ
ทุกอย่างที่เราสามารถรู้ได้ว่า อิริยาบถหลักมันแปรไปเป็นอิริยาบถย่อยอย่างไร โดยสติไม่ลืมไม่คลาดเคลื่อนไปจากอิริยาบถหลักด้วยนะครับ
รู้ทั่วพร้อมอย่างนี้ ท่านนิยามว่า เริ่มมีสัมปชัญญะแล้วนะครับ อันนี้ตัวสัมปชัญญะ
ทีนี้มันแล้วแต่เราจะศึกษามาทางไหนด้วย
อย่างบอกว่า เห็นกายใจโดยความเป็นโทษอย่างเนี้ย อาทีนวญาณ ผม(จำ)ไม่แน่ใจ .. อาทีนวญาณ
หรือว่า อาทีวญาณเฉยๆนะ
อย่างที่พระพุทธเจ้าท่านตรัสไว้ชัดๆก็คือว่า
ท่านใช้คำๆนี้เนี่ยนะ เห็นกายใจโดยความเป็นโทษเนี่ย
เริ่มต้นตั้งแต่เห็นอสุภกรรมฐานนะครับ เห็นในอสุภกรรมฐาน
รู้สึกว่ากายนี้อัดแน่นไปด้วยของโสโครก อันนี้ท่านก็ให้พิจารณาว่า
เราเริ่มเห็นโทษของความเป็นกายแล้วอะไรแบบนี้นะครับ
มันขึ้นอยู่กับเราศึกษามาจากในพระไตรปิฎกโดยตรงด้วยรึเปล่านะครับ
ส่วนบอกว่าตัวสติ
“สติ” คืออะไร “สติ”
ก็คือความสามารถที่เราระลึกรู้ได้ตามจริงว่ากำลังเกิดอะไรขึ้นเฉพาะหน้า
แล้วก็ความหมายของ
“ตัวรู้” ก็คือการที่จิตเป็นสมาธิแบบหนึ่ง เป็นสมาธิแบบที่รู้แล้วว่า
รูปกับนามเนี่ยแยกกัน รูปอย่างใดอย่างหนึ่งที่เราเห็น ไม่ว่าจะนับตั้งแต่ลมหายใจ
โครงกระดูก ความเป็นดิน น้ำ ไฟ ลมนี้ หรือตัวเป็นนามธรรม เรารู้สึกได้ เราจำได้ เราคิดได้
แบบนี้ก็เรียกเป็นต่างหากออกมาจากรูป ถ้าหากว่าเราแยกออกมาได้ว่า นี่รูปนี่นาม
ตัวนี้โดยนิยามของพระป่าครูบาอาจารย์บ้านเราจะเรียกว่า เป็น “ตัวรู้” หรือ “ผู้รู้”
นะครับ
-------------------------------------
ผู้ถอดคำ แพร์รีส แพร์รีส
วันที่ไลฟ์ ๙
พฤษภาคม ๒๕๖๓ (รายการปฏิบัติธรรมที่บ้าน)
คำถาม ตัวรู้
๑ สติ ๑ สัมปชัญญะ ๑ อยากรู้ว่าทั้ง ๓ นี้ เหมือนและ
แตกต่างกัน อย่างไร?
ระยะเวลาคลิป ๓.๔๘ นาที
รับชมทางยูทูบ https://www.youtube.com/watch?v=a98x1EF8-ws&list=PLmDLNhxScsWPHpIdf0LAQiQM1j9ZebEMx&index=8
ไม่มีความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น