สวดมนต์แล้วระลึกว่า กายที่สวด หูที่ได้ยินเสียงไม่ใช่เรา เป็นการเจริญสติไหม

ถาม: (00.05.31) เวลาปกติสวดมนต์อยู่ แล้วระลึกไปว่า ตาที่มองเห็นบทสวดมนต์ หูที่ได้ยินเสียงตัวเองสวดมนต์ไป ตาเห็น กายเห็น ไม่ใช่เรา เราเป็นคนดู หูได้ยิน ไม่ใช่เรา เราเป็นคนดู อย่างนี้ถือเป็นการเจริญสติไหม

 

ดังตฤณ : ตรงนี้ เป็นหลายอย่างประกอบกัน

 

หนึ่ง คือมีกำลังของจิต พูดง่ายๆ มีกำลังของจิต มีกำลังของสมถะ จิตมีความนิ่งพอสมควร

สอง มีความเบา มีความโปร่งมีความว่าง ไม่มีความฟุ้งซ่าน

สาม คือ เรามีความเคยชินที่จะอาศัยกายเป็นที่ตั้งของการระลึก เป็นที่ตั้งของสติ

สี่ คือมีความเข้าใจประกอบอยู่เป็นพื้นฐานว่า กายนี้ใจนี้ไม่ใช่ตัวเรา ไม่ใช่ของเรา เป็นเหมือนกับรูปนามที่ไม่มีบุคคลอยู่ในนั้น

ทีนี้ อันดับที่ห้า สำคัญที่สุดคือ สติรู้ ในปัจจุบัน ว่าสิ่งที่เรากำลังเห็นอยู่ ไม่ใช่ตัวเราและเรามีหน้าที่ดูอย่างเดียว

 

ถ้าหากมีความสงสัยขึ้นมาแม้แต่นิดเดียวว่า เอ๊ะ! นี่เป็นการเจริญสติหรือเปล่า เอ๊ะ! นี่เป็นการเห็นรูปเห็นนามหรือเปล่า เอ๊ะ! นี่เป็นการวิปัสสนา หรือเปล่า นั่นแหละ ไปเลย

 

สิ่งที่ควรจะได้เห็นอย่างเป็นกลาง กลับเพี้ยนไป กลายเป็นสงสัย เพี้ยนไป เป็นความรู้สึกอยากได้อยากดี อยากได้มรรคผล อยากได้ความเจริญขึ้นไปกว่านี้ อยากได้สติ อยากได้สมาธิ อะไรที่ก้าวหน้า

 

เพราะฉะนั้น สิ่งที่เราต้องทำเวลาเกิดภาวะอย่างนี้ ไม่ต้องตั้งคำถาม แต่ให้ดูต่อไปเรื่อยๆ ว่า นี่คือการเห็นว่า กายสักแต่เป็นกาย ปรากฏแสดงให้ดูเฉยๆ จิต เป็นผู้ดู ก็สักแต่ดูไปไม่ต้องสงสัย

 

ทีนี้พอมีความไม่สงสัย และดูไปเรื่อยๆ อย่างนี้ จนกระทั่งเกิดสมาธิเป็นปกติ มีความเคยชิน ที่จะได้เห็นอย่างนี้อีกเรื่อยๆ ซ้ำๆ เราจะได้เห็นอะไรที่มีความละเอียด แล้วก็มีความประณีตมากขึ้นเรื่อยๆ ตามคุณภาพของจิต

 

คือจะเห็นว่าที่แสดงท่าทาง หรือว่ามีการเปล่งเสียง สักแต่เป็นคนอื่น เหมือนกับเป็นคนอื่นเปล่งเสียงนี่นะ จะมีเสียงไม่เท่าเดิม ถ้าไม่เสียงที่เพราะขึ้น ก็เสียงที่ดรอป (drop) ลง ถ้าไม่เสียงที่ดังขึ้น ก็เสียงที่เบาลง ถ้าไม่จังหวะเร็วขึ้น ก็ช้าลง อย่างใดอย่างหนึ่งให้เราเห็น เป็นสัญญาณบอกความไม่เที่ยงของรูปของนามนี้ ตรงนี้แหละที่จะกลายเป็นพัฒนาการไปสู่การรู้แจ้งนะ

 

แต่ถ้าเราไปติดอยู่ว่า เอ๊ะ! นี่คืออะไร จะทำอย่างไรให้ก้าวหน้า นั่นก็ไม่ได้ดู กลายเป็นคิด!

____________

รายการดังตฤณวิสัชนา ณ ศูนย์เรียนรู้วรการ คลิปที่ 1

วันที่ 11 ตุลาคม 2563

ถอดคำ / เรียบเรียง : เอ้

 

รับชมคลิปเต็ม : https://www.facebook.com/watch/?v=682032666066316