อยากมีความสามารถสร้างสรรค์ได้ต่อเนื่อง (ดังตฤณ)

ถาม : ดิฉันเป็นคนทำงานเกี่ยวกับการคิดสร้างสรรค์สิ่งใหม่ๆ สามารถคิดงานใหม่ชนิดที่เป็นต้นแบบได้ แล้วก็ได้รับความสนใจจากผู้ใช้มากอยู่ เสียแต่ไอเดียดีไม่สม่ำเสมอนัก อยากถามว่าทำอย่างไรจะให้คิดงานดีๆออกมาได้มากๆคะ? กรรมวิบากเกี่ยวโยงด้วยหรือเปล่า?

> จากหนังสือ เตรียมเสบียงไว้เลี้ยงตัว เล่มที่ ๙

ดังตฤณ: 
พุทธศาสนานั้น มีหลักสำคัญที่จะทำให้เห็นทุกอย่างตามจริง ซึ่งก็ง่ายนิดเดียวครับ ท่องไว้แม่นๆ ผลย่อมเกิดแต่เหตุ และนั่นก็หมายความว่า ถ้าอยากให้ผลเกิดอย่างสม่ำเสมอ ก็ต้องสร้างเหตุที่สอดคล้องกันให้สม่ำเสมอด้วย

สิ่งใหม่ๆหาใช่เกิดขึ้นในอากาศเองลอยๆ ของใหม่คือสิ่งที่เกิดจากการประกอบของเก่าเข้าด้วยกันหลายๆชิ้น ฉะนั้นโจทย์สำคัญจึงไม่ใช่การพยายามคิดเล็งหาของใหม่ แต่เป็นการเล็งของเก่าด้วยมุมมองใหม่

พูดง่ายๆคือถ้าคุณทำของเก่าให้เป็นจุดเชื่อมโยงไปสู่การนึกคิดที่ฉีกแนวหรือแตกต่างออกไปได้ คุณจะมีไอเดียใหม่ทุกวัน เพราะของใหม่ของเมื่อวาน คือของเก่าของวันนี้ คุณแค่ใช้ของเก่าเป็นบันไดพาไปสู่ของใหม่เท่านั้น อาจเริ่มต้นด้วยการหมั่นตั้งคำถามบ่อยๆประเภท ‘อะไรจะเกิดขึ้น ถ้าเปลี่ยนตรงนั้นมาเป็นตรงนี้…’ หรือ ‘อะไรจะเกิดขึ้น ถ้าเอาอันนั้นออกไป’ ฯลฯ

จุดหลักอยู่ตรงนี้ครับ มโนกรรมหลักของนักสร้างสรรค์คือพยายามทำวันนี้ให้ดีขึ้นกว่าเมื่อวาน เมื่อวานผ่านไปแล้วก็ดีแล้วสำหรับเมื่อวาน แต่สำหรับวันนี้ เมื่อวานยังไม่น่าพอใจเท่าใดนัก

หากคุณปลูกฝังนิสัยตรงนี้ให้หยั่งรากลงไปในชีวิตประจำวัน ค้นหาข้อบกพร่องของงาน หรือกระทั่งนิสัยใจคอของตัวเอง แล้วพยายามปรับปรุง ดัดแปลง คิดหาอุบายวิธีเอาชนะข้อจำกัดของตัวเองไปเรื่อยๆ คุณจะพบว่าตัวเองมีความกระตือรือร้นในการมองสิ่งต่างๆ เห็นว่าสิ่งที่มีอยู่แม้น่าพอใจปานไหน ก็มีแง่มุมที่อาจพัฒนาให้ดียิ่งๆขึ้นไปได้

สำหรับบุญโดยตรงที่ส่งเสริมให้เป็น คนมีความคิดริเริ่มสร้างสรรค์แปลกใหม่ คือการเป็นผู้เคยริเริ่มทำบุญในแบบที่แตกต่าง อาจเริ่มจากอะไรง่ายๆ เช่นเห็นคนอื่นเขาทำสังฆทานโดยการใส่ถังสีเหลืองซ้ำๆ ซึ่งพระไม่รู้จะเอาไปทำอะไรดี คุณก็เลือกถังพลาสติกสี่เหลี่ยมที่นำไปใช้เก็บข้าวของอย่างอื่นได้ หรืออาจห่อด้วยผ้าหนาที่อาจนำไปปูรองพื้นหรือรองที่นอนได้ เป็นต้น

ความไม่หยุดคิดและการไม่ยอมตามรูป แบบการบุญซ้ำๆ อยากฉีกแนว อยากปรับปรุงให้ทันสมัยขึ้น เป็นประโยชน์กับผู้รับยิ่งๆขึ้น ถ้าทำตลอดชีวิต ก็จะรวมเป็นพลังบุญปริมาณมหาศาล ส่งผลให้เกิดใหม่กลายเป็นคนคันสมอง ชอบคิดค้น และความสว่างอย่างใหญ่แห่งบุญ ก็จะปรุงแต่งให้ไอเดียผุดขึ้นไม่หยุดหย่อนเป็นน้ำไหล

ส่วนที่ว่าไอเดียจะประสบความสำเร็จมากหรือน้อย ก็ขึ้นอยู่กับปัจจัย ๒ ประการ

๑) บุญเก่าที่ทำด้วยรูปแบบแปลกใหม่ ได้ผลดี ได้ผลจริง ได้ผลเป็นที่น่าพอใจกับผู้รับ โดยเฉพาะอย่างยิ่งกับสมณะผู้ทรงคุณ เช่น เป็นสถาปนิกที่สร้างโบสถ์ด้วยสถาปัตยกรรมแปลกใหม่ น่าชื่นตาชื่นใจเมื่อเห็นภายนอก กับทั้งเย็นกายเย็นใจเมื่อเข้าไปนั่งข้างใน บุญใหญ่ขนาดนี้จะส่งผลให้ชาติถัดมาเป็นผู้มีไอเดียเป็นเลิศ เป็นที่ยอมรับระดับโลก โดยไม่ต้องใช้ความพยายามเค้นคิดมากนัก

๒) บุญใหม่ที่เกิดจากการสั่งสมความรู้และประสบการณ์แรมปี ไม่ว่าคุณทำงานเกี่ยวกับอะไร หากทำด้วยใจรัก ทำด้วยความเต็มใจ กับทั้งมีใจเปิดกว้าง ยอมรับความเห็นของคนอื่น ไม่ตีกรอบคับแคบว่าจะต้องเอาเฉพาะไอเดียแรกหรือความปักใจเชื่อของตัวเอง สมองของคุณก็พร้อมจะแตกกิ่งก้านสาขา หรือพุ่งไปข้างหน้า ไม่ย่ำอยู่กับที่ตลอดเวลา และการพัฒนาวิธีคิดโดยสอดคล้องกับความพอใจของคนอื่น ย่อมทำให้ไอเดียของคุณมีโอกาสโดนใจคนหมู่มากได้เป็นธรรมดา ไอเดียที่โดนใจคนหมู่มากนั่นแหละครับ ไอเดียที่ประสบความสำเร็จ

นอกจาก นี้ การบำรุงร่างกายแข็งแรง การทำกิจกรรมหลากหลาย ให้สมองได้ทำงานหลายแบบ ให้จิตใจรับรู้ประสบการณ์มีสีสันไม่ซ้ำซากจำเจ ก็มีส่วนช่วยให้ไอเดียผุดโพลงง่ายกว่าคนที่สุขภาพอ่อนแอ ไม่มีแก่ใจคิด และเฉื่อยชา ไม่ชอบสีสันแปลกใหม่

จริงๆ แล้วหากคุณทำทั้งชีวิตให้เป็น งาน เวลาที่คิดออกอาจเป็นจังหวะไหนก็ได้ ที่ไหนก็ได้ อะไรเข้ามากระทบนิดกระทบหน่อยก็กลายเป็นกิ่งก้านไอเดียต่อยอดของเดิมได้หมด ครับ ซึ่งนั่นก็แปลว่าคุณใช้ชีวิตทุกวัน งานใหม่ก็เกิดขึ้นได้ทุกวันเช่นกัน