การทำทานที่ดี ต้องตั้งจิตอย่างไรกันแน่ (ดังตฤณ)

ถาม : ศึกษาเรื่องการทำทานแล้วอดรู้สึกขัดแย้งไม่ได้ เพราะหลักการทำทานที่ดีอย่างหนึ่ง คือทำแบบไม่โลภ ไม่หวังอยากได้อะไร แต่ขณะเดียวกันก็ควรทำทานด้วยความศรัทธาในผลแห่งทาน เลยสงสัยว่าควรตั้งจิตไว้อย่างไรแน่

> จากหนังสือ เตรียมเสบียงไว้เลี้ยงตัว เล่มที่ ๖

ดังตฤณ: 
ผมจะแยกให้ดูเปรียบเทียบเป็นข้อๆอย่างนี้ก็แล้วกันนะครับ

๑) ถ้าทำบุญแล้วเจาะจงว่าขอให้รวยขึ้น ขอให้ถูกหวย ขอให้มีคนเอาเงินมาประเคนใส่มือทันตาในสามวันเจ็ดวัน อย่างนี้เรียกว่าเป็นการทำบุญที่ประกอบด้วยความโลภ เงินที่ใช้ในการทำบุญนั้นเปรียบเสมือนเงินลงทุนของนักธุรกิจที่ขึ้นต้นด้วยความหวังผลตอบแทน แต่หากทำบุญด้วยความเชื่อว่าการทำบุญอย่างสม่ำเสมอ แม้ทีละน้อยก็ละลายความตระหนี่ได้มาก ผลย่อมเป็นความสบายใจ ไม่คับแคบ แล้วในที่สุดใจที่สบายย่อมช่วยให้กายไม่ลำบาก เรื่องดีๆย่อมตามมาเอง อย่างนี้เรียกว่าเป็นการทำทานด้วยศรัทธา

๒) ถ้าทำบุญแล้วเจาะจงว่าขอให้สวยขอให้หล่อ ขอให้รูปร่างหน้าตาผิวพรรณเป็นที่หนึ่งอย่าได้รองใคร อย่างนี้เรียกว่าเป็นการทำบุญที่ประกอบด้วยความโลภ เงินที่ใช้ในการทำบุญนั้นเปรียบเสมือนเงินลงทุนของคนเข้าร้านเสริมสวยหรือคนเข้าทำศัลยกรรมตกแต่ง แต่หากทำบุญด้วยความเชื่อว่าการทำบุญด้วยใจอันเปี่ยมด้วยความเคารพศรัทธา ผลย่อมเป็นความเบิกบาน แล้วในที่สุดใจที่เบิกบานย่อมช่วยให้กายผุดผ่อง แม้ชาติหน้ามีจริงย่อมมีรูปร่างหน้าตาที่เข้ากันได้กับจิตซึ่งผุดผ่องด้วยแน่ๆ อย่างนี้เรียกว่าเป็นการทำทานด้วยศรัทธา

๓) ถ้าทำบุญแล้วเจาะจงว่าขอทำเฉพาะกับพระดังๆ ผลจะได้งอกเงยมากมายและรวดเร็ว อย่างนี้เรียกว่าเป็นการทำบุญที่ประกอบด้วยความโลภ แต่หากทำบุญด้วยความคิดว่าแม้พระที่ยากจนและไร้ชื่อเสียงก็นุ่งห่มจีวร ช่วยสืบทอดพระศาสนา ทำหน้าที่เป็นหลักใจให้ชาวบ้านในเขตหนึ่งๆ ควรที่เราจะทำถวายทานแด่สงฆ์ให้ทั่วๆ ผลที่เกิดกับตนเองย่อมตกแต่งให้จิตคิดเกื้อกูลพระศาสนาโดยรวมอย่างแท้จริง เมื่อจิตเล็งที่ศาสนาโดยรวมย่อมให้ผลใหญ่ประมาณมิได้อยู่ในตัวเอง อย่างนี้เรียกว่าเป็นการทำทานด้วยศรัทธา

กล่าวอย่างรวบรัด ให้คิดง่ายๆครับว่าทำบุญแล้วบุญจะช่วยให้เราไม่ลำบาก ทำให้เรากำจัดความตระหนี่อันเป็นต้นเหตุแห่งความลำบากที่แท้จริง ตลอดจนทำให้เราฉลาดในการเกื้อกูลพระศาสนา นี่แหละเป็นนโยบายการทำบุญที่ประเสริฐ เป็นประกันไม่ให้บุญโดนตัดกำลังไปด้วยอำนาจมืดแห่งความโลภเสียกลางทาง