พุทธนิมิตเป็นของจริงหรือไม่ (ดังตฤณ)

ถาม : รูปเหมือนจริงของพระพุทธเจ้าที่เผยแพร่ไปทั่วนั้นเป็นของจริงไหมครับ?

> จากหนังสือ เตรียมเสบียงไว้เลี้ยงตัว เล่มที่ ๖

ดังตฤณ: 
ขอนำทั้งพุทธนิมิตที่เผยแพร่อยู่ทั่วไป กับต้นฉบับดั้งเดิมมาให้ดูพร้อมกันเลยก็แล้วกันนะครับ คิดว่าคงมีความชัดเจนในตัวเองพอสมควร

รูปที่เผยแพร่อยู่ทั่วไปคือรูปนี้

รูปดั้งเดิมที่ยังไม่ถูกตัดคือรูปนี้

ดูด้วยตาเปล่าคงทราบนะครับว่ารูป ดั้งเดิมนั้นเป็นรูปวาด ซึ่งอันนี้ก็มีที่มาที่ไปสองกระแส ผมไม่แน่ใจว่าข้อมูลจากฝ่ายใดถูกต้อง กระแสหนึ่งบอกว่าเป็นฝีพระหัตถ์ของโอรสรัชกาลที่ ๕ อีกกระแสหนึ่งบอกว่าเป็นภาพวาดของจิตรกรฝรั่งเศส แต่ไม่ว่ากระแสใดถูกหรือผิด ที่แน่นอนก็คือพุทธนิมิตนี้ไม่ได้เกิดจากการที่ใครถ่ายรูปแล้วติดมาดังคำ ร่ำลือ และก่อให้เกิดความสงสัยไปทั่วประเทศ

ภาพดั้งเดิมแสดงให้เห็นว่ามีพลพรรค มารและธิดาพญามารรายล้อมพระศาสดา ซึ่งหมายความว่าเป็นภาพวาดสมมุติในวันตรัสรู้ หากคำนึงถึงความจริง ที่พระองค์ยังคงซูบผอมในวันตรัสรู้ ก็ต้องกล่าวว่าภาพวาดขาดความสมจริงในขณะของเหตุการณ์

อย่างไรก็ตาม หากคำนึงถึงความเหมือนจริง ตามลักษณะอันควรเป็นสรีระเยี่ยงมนุษย์ ก็ต้องว่าภาพวาดนี้เหมือนพระพุทธองค์ที่ทรงมีเลือดเนื้อยิ่งกว่าพระปฏิมา หรือภาพวาดอื่นๆในโลก ส่วนที่ว่าใครจะลงความเห็นว่า ‘สมจริง’ อย่างไรก็คงต้องดูว่ามีความเหมือนมหาบุรุษลักษณะตามที่บ่งไว้ในคัมภีร์พระ ไตรปิฎกหรือไม่ ผมขอแสดงลักษณะปรากฏแห่งความเป็นองค์พระผู้มีพระภาคเจ้าทั้ง ๓๒ ประการ ซึ่งมีมาในลักขณสูตร แห่งทีฆนิกาย ปาฏิกวรรค โดยย่อ คือ

๑. ฝ่าพระบาทราบเสมอกัน

๒. ลายพื้นพระบาทเป็นจักร

๓. มีส้นพระบาทยาว (ถ้าแบ่ง ๔, พระชงฆ์ตั้งอยู่ในส่วนที่ ๓)

๔. มีนิ้วยาวเรียว (หมายถึงนิ้วพระหัตถ์และพระบาทด้วย)

๕. ฝ่าพระหัตถ์และฝ่าพระบาทอ่อนนุ่ม

๖. ฝ่าพระหัตถ์และฝ่าพระบาทมีลายดุจตาข่าย

๗. มีพระบาทเหมือนสังข์คว่ำอัฐิข้อพระบาทตั้งลอยอยู่หลังพระบาทกลับกลอกได้คล่อง

เมื่อทรงดำเนินผิดกว่าสามัญชน

๘. พระชงฆ์เรียวดุจแข้งเนื้อทราย

๙. เมื่อยืนตรง พระหัตถ์ทั้งสองลูบจับถึงพระชานุ

๑๐. มีพระคุยหะเร้นอยู่ในฝัก

๑๑. มีฉวีวรรณดุจสีทอง

๑๒. พระฉวีละเอียด ธุลีละอองไม่ติดพระกาย

๑๓. มีเส้นพระโลมาเฉพาะขุมละเส้น ๆ

๑๔. เส้นพระโลมาดำสนิทเวียนเป็นทักษิณาวัฏ มีปลายงอนขึ้นข้างบน

๑๕. พระกายตั้งตรงดุจท้าวมหาพรหม

๑๖. มีพระมังสะอูมเต็มในที่ ๗ แห่ง

(คือหลังพระหัตถ์ทั้งสอง หลังพระบาททั้งสอง พระอังสาทั้งสอง กับลำพระศอ)

๑๗. มีส่วนพระสรีรกายบริบูรณ์ (ล่ำพี) ดุจกึ่งท่อนหน้าแห่งพญาราชสีห์

๑๘. พระปฤษฎางค์ราบเต็มเสมอกัน

๑๙. ส่วนพระกายเป็นปริมณฑล ดุจปริมณฑลแห่งต้นไทร

(พระกายสูงเท่ากับวาของพระองค์)

๒๐. มีลำพระศอกลมงามเสมอตลอด

๒๑. มีเส้นประสาทสำหรับรับรสพระกระยาหารอันดี

๒๒. มีพระหนุดุจคางแห่งราชสีห์ (โค้งเหมือนวงพระจันทร์)

๒๓. มีพระทนต์ ๔๐ ซี่ (ข้างละ ๒๐ซี่)

๒๔. พระทนต์เรียบเสมอกัน

๒๕. พระทนต์เรียบสนิทมิได้ห่าง

๒๖. เขี้ยวพระทนต์ทั้ง ๔ ขาวงามบริสุทธิ์

๒๗. พระชิวหาอ่อนและยาว (อาจแผ่ปกพระนลาฏได้) ๒๘. พระสุรเสียงดุจท้าว

มหาพรหม ตรัสมีสำเนียงดุจนกการเวก

๒๙. พระเนตรดำสนิท

๓๐. ดวงพระเนตรแจ่มใสดุจตาลูกโคเพิ่งคลอด

๓๑. มีอุณาโลมระหว่างพระโขนง เวียนขวาเป็นทักษิณาวัฏ

๓๒. มีพระเศียรงามบริบูรณ์ดุจประดับด้วยกรอบพระพักตร์

ขอให้พิจารณาด้วยใจที่เป็นกลางว่ารูปวาดนี้มีความใกล้เคียงหรือแตกต่างจากลักษณะมหาบุรุษมากน้อยเพียงใด

ข้อหนึ่งที่พึงสังเกตคือพระปฏิมาใน โลกนี้มีความแตกต่างกัน แต่ก็เหนี่ยวนำให้ใจเราหมายรู้ได้ว่าเป็นรูปแทนพระศาสดา ทำให้เกิดความเบิกบาน มีจิตเป็นกุศล น้อมระลึกถึงพระพุทธคุณได้ง่ายเหมือนๆกัน เมื่อพิจารณาจากความจริงดังกล่าว ก็จะเห็นว่าพระพุทธนิมิตนี้ย่อมปรากฏอยู่ด้วยคุณค่าชนิดเดียวกันด้วย

ผมเองก็เคารพและกราบไหว้พุทธนิมิต นี้เช้าเย็น แต่ไม่ได้กราบไหว้เพราะสำคัญว่านี่เป็นปาฏิหาริย์ ทว่าพุทธนิมิตนี้ทำให้ผมมีความรู้สึกว่าใกล้ชิดพระองค์ท่านมากกว่าพุทธ นิมิตหรือพระปฏิมาไหนๆ เช่นที่เอ่ยแล้วว่ามีความใกล้เคียงกับสรีระมนุษย์ของจริง ผมอยากบอกเพียงว่าอย่างไรเราก็ต้องยอมรับว่านี่เป็นภาพวาด อย่าไปร่ำลือกันว่าเป็นรูปปาฏิหาริย์ที่เกิดขึ้นจากการถ่ายรูปที่นั่นที่ นี่แล้วติดมา พุทธแท้ๆไม่จำเป็นต้องอาศัยเรื่องพรรค์นี้มาเป็นจุดดึงดูดศรัทธา และเรื่องพรรค์นี้ก็มักกลายเป็นการเปิดช่องให้พวกต้มมนุษย์ฉวยโอกาสได้ง่าย นำไปสร้างกลหลอกลวงในรูปแบบอื่นๆโดยสะดวก

ปาฏิหาริย์ที่พระพุทธองค์ทรงทิ้ง ไว้ให้พวกเราก่อนดับขันธปรินิพพานนั้น คือวิธีสร้างไฟล้างกิเลส และมิใช่ไฟร้อนภายนอก แต่เป็นไฟเย็นภายในอันเกิดจากการประพฤติตนตามครรลองคลองธรรมซึ่งพระพุทธ องค์ตรัสชี้ไว้ดีแล้ว

ยุคเราจะตกแต่ง ‘ปาฏิหาริย์แห่งระบบดิจิตอล’ มาหลอกหูหลอกตาสักแค่ไหน ใครจะกุเรื่องจากความเหมือนจริงที่ถูกปรุงแต่งขึ้นอย่างไรก็ได้ แต่ใจเราเท่านั้นครับ ที่เป็นสุขจากปาฏิหาริย์แห่งบุญกุศลอย่างแท้จริงไหม เมื่อลิ้มรสสุขอันเป็นยอดแห่งปาฏิหาริย์เช่นนั้นแล้ว ก็จะไม่ถามหาปาฏิหาริย์อื่นใดให้กังขาเปล่าอีก